To unikatowy program w kraju – MCM bada stopy, by ratować nogi

Można nie wiedzieć o rozwijającej się chorobie i stracić stopę. Tę brutalną prawdę zna każdy diabetolog. Ale nie każdy pacjent. Dlatego Mościckie Centrum Medyczne w Tarnowie uruchamia pilotaż, który ma szansę zapobiegać ludzkim dramatom. Od sierpnia w gabinecie pielęgniarki diabetologicznej MCM rusza Program oceny neuropatii obwodowej u pacjentów z cukrzycą. Zaplanowano przebadanie stóp około  170 pacjentów, wykonane zestawem testów, który ma ocalić kończyny przed amputacją. A to – niestety – wciąż bardzo często się zdarza.

Na świecie z powodu cukrzycowej choroby stóp amputuje się komuś kończynę co 30 sekund. W Polsce robi się to częściej, niż w większości krajów Europy. W 2023 roku aż 8,6 na 10 tysięcy pacjentów z cukrzycą straciło stopę lub nogę. Dla porównania we Włoszech tylko 2,5. Tymczasem aż 85 procent amputacji poprzedza stan, który można wykryć wcześniej: drobne uszkodzenie, rana, ucisk, odcisk, których pacjent… nawet nie poczuł. Bo cukrzyca często „wyłącza” czucie. I to na długo przed tym, jak pojawi się ból. Cukrzycowa polineuropatia to cichy zabójca. Bezboleśnie „zjada” zakończenia nerwowe i zostawia ofiarę bez ostrzeżenia.

„Bomba” tykająca w palcach

Program MCM to realne działanie, które ma przynieść efekt: wykrycie zagrożenia zanim będzie za późno. I – co równie ważne – edukację pacjenta. Każdy z uczestników zostanie zbadany przez specjalnie przeszkoloną pielęgniarkę diabetologiczną. Prócz wielu testów specjalistycznych przejdzie też badanie wrażliwości na temperaturę oraz tzw. wskaźnik kostkowo-ramienny ABI. To konkretne narzędzia „walki z kalectwem”. Do tego ocena stanu skóry, deformacji, a nawet… test rysowania zegara, który sprawdza funkcje poznawcze. Całość udokumentowana i przekazana lekarzowi prowadzącemu. Jednak najważniejsze wydarzy się w głowie pacjenta.

Edukacja zamiast amputacji

Program obejmuje nie tylko badanie, ale i rozmowę – opartą o specjalny kwestionariusz opracowany przez Stowarzyszenie Edukacji Diabetologicznej. Czy pacjent wie, że nowe buty mogą być zagrożeniem? Czy wie, jak sprawdzać czucie? Czy zna zasady higieny, które mogą uratować stopę przed zakażeniem? – Dla nas to nie tylko diagnostyka, ale i moment na edukację. Zbyt wiele osób myśli, że jak nie boli – to nic się nie dzieje. A neuropatia w początkowym stadium może być całkowicie bezobjawowa. Do czasu – mówi Joanna Partyka pielęgniarka diabetologiczna i inicjatorka programu z Zespołu ds. Programów Profilaktyki Zdrowotnej MCM , która przeprowadza badania. Zebrane dane posłużą do analizy potrzeb zdrowotnych i pomogą zdecydować, czy program rozszerzyć na szerszą skalę. Pacjentom program daje możliwość szybszej i właściwej terapii oraz rehabilitacji. 

Zanim pojawi się rana

Program jest przeznaczony dla pacjentów MCM. Mogą korzystać z niego odbiorcy świadczeń Poradni Diabetologicznej, oraz korzystający w spółce z podstawowej opieki zdrowotnej czy opieki koordynowanej. Warunek? Diagnoza cukrzycy (dowolnego typu) i brak badania stóp w MCM w ciągu ostatnich 12 miesięcy. W przypadku cukrzycy typu 1 badania zostaną wykonane tylko jeśli minęło nie mniej niż 5 lat od rozpoznania. – Chcemy działać zanim pojawią się rany, amputacje, dramaty. Mamy narzędzia i mamy wiedzę. A teraz chcemy dotrzeć do zagrożonych pacjentów – mówi lek. Elżbieta Polańska-Kisiel, specjalista endokrynologii i diabetologii dziecięcej oraz pediatrii z Zespołu ds. Programów Profilaktyki Zdrowotnej MCM. Realizacja programu potrwa do końca listopada 2025 roku z możliwością przedłużenia lub wprowadzenia także w innych placówkach. Być może na stałe. Bo lepiej badać stopy, niż je tracić.

Badania ruszają 19.08.2025 i potrwają do końca listopada!

Rejestracja
/poniedziałek-piątek 7:00-20:00/

tel. 14 688 05 50

tel. 14 688 05 51